Mobbinge karşı 'kalkan' oldu

Kendisi de işyerlerinde psikolojik şiddet anlamına gelen ‘mobbing’ mağduru, 29 yaşındaki Safiye Öztürk, ‘Mobbing ile Mücadele Derneği İzmir Temsilcisi kimliğiyle bu sorunu yaşayanlara destek veriyor.
TOLGA TEKİN (HABER MERKEZİ)
İşyerinde psikolojik baskı anlamına gelen ve batı ülkelerinden sonra Türkiye’de de son yıllarda açılan davalarla gündeme gelen ‘mobbing’e karşı savaş açan bir dernek var. 2010’dan beri faaliyetini sürdüren ‘Mobbing ile Mücadele Derneği’nin İzmir temsilciliğini ise mobbing mağduru 29 yaşındaki Safiye Öztürk yürütüyor. Mobbingle ilgili merak ettiğimiz her soruyu yanıtlayan Öztürk, bugüne dek Türkiye’de 30 bin 750 kişinin, İzmir’de ise 2 bin 200 kişinin mobbinge maruz kalarak derneğe başvurduğunu söyledi. Açılan 5 bin davanın bin 200’ünün kazanıldığını, diğerlerinin ise sürdüğünü belirten Öztürk, mağdurların yüzde 60’ının kadınlardan oluştuğunu dile getirerek, hemşirelerin yüzde 85’inin, öğretmenlerin de yüzde 75’inin en az bir kez mobbingle karşılaştığını söyledi. ‘BU BİR OYUNDUR’ Öncelikle mobbing nedir kısaca anlatır mısınız? – İşyerinde psikolojik taciz olarak da nitelediğimiz ‘mobbing’in sözcük anlamı psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, rahatsız etme ve sıkıntı vermektir. Bence mobbing, işyerlerinde meydana gelen karmaşık olaylar zinciridir. Ortada bir oyun vardır ve siz mağdursanız repliklerini daha önceden bilmediğiniz bir oyunu bu sahnede oynamak zorundasınız. Neden oyun ? – Çünkü oyunda bir zevk alma vardır. Mobbing uygulayan kişiler, bundan zevk alırlar. Kurduğunuz derneğin amacı nedir? – 15 Şubat 2010’da çeşitli bürokratlar, akademisyenler ve işadamları tarafından kurulan ve merkezi Ankara’da bulunan derneğimizin amacı, mobbinge maruz kalan mağdurlara yardım elini uzatmaktır. ‘YÜZDE 60’I KADIN’ Nasıl yardım ediyorsunuz? – Kişiler bize başvurduğunda, onlara hukuki ve psikolojik destek sağlıyoruz. Derneğimize bağlı avukat ve psikologlarımız ücret almadan bu kişilere ne yapmaları gerektiğini anlatıyor. www.mobbing.org.tr adlı internet sitemizdeki mağdur başvuru formunu dolduranlara ulaşarak onlardan yaşadıkları olayları anlatmalarını sağlıyoruz. Maruz kalınan olaylara ilişkin delil ve tanık değerlendirmesi yaparak, onları hukuk mücadelesine yönlendiriyoruz. Derneğe ilgi ne düzeyde? Üye sayınız kaç kişi? – Derneğimizin Türkiye’de toplumun her kesiminden 110 üyesi var. İzmir’de de 25 üyemiz bulunuyor. Türkiye ve İzmir’de mobbinge maruz kalan kaç kişi var? Bunların cinsiyet oranı nedir? – Bugüne kadar derneğimize mobbing yüzünden 30 bin 750 kişi başvurdu. İzmir’deki başvuru sayısı ise 2 bin 200 kişi. Türkiye’de mobing mağdurlarının yüzde 60’ı kadınlardan oluşuyor. ‘KORKMASINLAR’ En çok hangi meslek grubundan mobbing mağduru var? – Hemşirelerin yüzde 85’i en az bir kez mobbinge maruz kaldıklarını söylüyor. Öğretmenlerin de yüzde 75’i mobbing mağduru. Gelen şikayetlerin çok büyük bölümü kamu kurumu çalışanlarından. Neden sürekli kamu kurumlarından başvuru geliyor? – Bu, özel sektörde mobbing olmadığı anlamına gelmiyor. Özel sektörde insanlar, işini kaybetmekten ve referansının kirlenmesinden korktuğu için tepkisiz kalıyor. Özel sektörde çalışanlara ne öneriyorsunuz? – Mobbinge maruz kaldıklarında korkmasınlar. Çünkü işlerinden olmamaları için Borçlar Kanunu’nun 417 maddesi onlar için adeta bir kalkan niteliğinde. Birçok kişi bu madde hükmünü bilmediği ve içeriği konusunda birikime sahip olmadığı için mücadeleden kaçınıyor. 417’nci madde ne diyor? – Özellikle o maddenin ilk paragrafına dikkat çekmek isterim. Yasada, “İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür” deniyor. Bugüne kadar kaç mobbing davası açıldı ve bunların kaçı kazanıldı? – Bugüne dek 5 bin dava açıldı. bin 200’ü kazanıldı. Diğerlerinin ise davaları halen sürüyor. ÖRNEĞİ YAŞANDI’ Mobbingle ilgili yasal düzenlemeler ve cezalar yeterli mi? – Hayır değil. Malesef mobbinge has bir kanun yok. Ancak Borçlar Kanunu’nun 417’nci maddesi işçi işveren ilişkisinde mobbinge maruz kalan taraf açısından faydalı. Ayrıca maddi ve manevi tazminat davaları açılabiliyor. Yine mahkeme somut olarak delil ve tanık tespiti durumunda Türk Ceza Kanunu’nun, ‘Görevi kötüye kullanmak’, ‘Eziyet’, ‘İşkence’, ‘Özel hayatın gizliliğini bozma’, ‘Kişinin huzur ve sükununu bozma’ gibi suçlarla 5 aya kadar hapis cezası verebiliyor. Bunun en çarpıcı örneği, geçen yıl Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gönül Bakır’ın, Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Çakır’a mobbing uyguladığı gerekçesiyle ‘Görevi kötüye kullanmak’ suçundan 5 ay hapis cezası almasıydı. MİLLETVEKİLİ DESTEĞİ Dernek olarak yasa konusunda bir çalışmanız var mı? – Tabii ki. Dernek olarak TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu ile mobbing olgusu hakkında çözüm önerilerine yönelik milletvekilleriyle konuşma fırsatı bulduk. TBMM İnsan Hakları İnceleme Alt Komisyonu’na ‘Mobbing ve Sosyal Şiddet’ hakkında rapor sunduk. Ayrıca yine AK Parti, CHP ve MHP’li vekillerin desteği ile 17 Ocak 2012’de, “Çalışma Ortamında Psikolojik Tacizin Önlenmesi ve Psikolojik Tacizle Mücadele” başlıklı kanun teklifi verdik. Bu mobbing adına atılmış çok önemli bir adımdı. Hazırladığımız yasa taslağının en kısa sürede kanunlaşmasını bekliyoruz. Peki siz hiç mobbinge maruz kaldınız mı? – Evet ben de mobbing mağduru oldum. Çalıştığım kurumu gizli tutmak istiyorum. Ancak 2007’den 2010’a kadar sürekli mobbing gördüm. Mağduriyetim sırasında internet ortamında yasa ve mevzuatları inceledim. Böyle bir derneğin olduğunu fark ettim. Genel Başkanımız Hüseyin Gün ile tanıştım. Dava açmadım ancak psikolojik destek gördüm. Hatta bu süreçte kendi kendime bir kanun teklifi bile hazırladım. İzmir’deki mobbing mağdurlarına destek olmak adına ben de gönüllü olarak bu derneğe katıldım. Geçen yıl da bana İzmir temsilciği teklif edildi. BİLİNÇ ÖNEMLİ Toplum olarak mobbing konusunda ne kadar bilinçliyiz? Bu konuda vermek istediğiniz mesaj var mı? – Toplum olarak bu konuda yeteri kadar bilinçli olduğumuz söylenemez. Zaten biz de bu amaçla dernek kurduk. Biz mobbingle savaşıyoruz, insanlara yol gösteriyoruz. Geleneksel hale gelen amir davranışları, psikolojik baskıları olağanlaştırmıştır. Türkiye’de yaklaşık 25 milyon çalışandan 9 milyonu mobbing mağdurudur. Çalışmaya giderken kendimizi savaş ortamında buluyor ve bunu evimize, arkadaşlarımıza da taşıyorsak, bu mobing demektir. Boşanmaların yüzde 4’ünün nedeni mobbing. Çünkü amiriniz konumundaki kişi sürekli işyerinde sizinle uğraşıyor, siz de bunu evinize yansıtıyorsunuz ve düzen bozuluyor. İzmir’de mobbing mağduru kadınların yüzde 30’u boşanmış. Çünkü birçok konuyu eşleriyle paylaşamıyor ya da aktarırken tam anlatamıyor. Bu yüzden kavgalar çıkabiliyor. Kişilerin bilinç düzeyi arttıkça, kurumsallık arttıkça, yasa, yönetmelik ve kurallara uyum arttıkça, şikayetler de azalacaktır.
http://www.yeniasir.com.tr/Yasam/2012/08/20/mobbinge-karsi-kalkan-oldu