DESTEK HATTI : 0538 540 55 78
YARGITAY 4. Hukuk Dairesi, son yıllarda Türkiye’de de sık sık açılan işyerinde psikolojik taciz (mobbing) davalarında kamu görevlileri yönünden önemli bir karar verdi. Daire, mobbing mağduru olduğunu iddia eden devlet memurunun, bu davayı kişiye değil idare mahkemelerinde devlete karşı açmasını istedi.
Gazi Üniversitesi’nde araştırma görevlisi Tahir Çalgüner’in mobbing davasında, Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, davayı husumetten reddetti. Karar Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nde temyiz edildi. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi de 28 Ocak’ta bu kararı oybirliği ile onadı. Mobbing davası böylece, idare mahkemesine taşındı.
KARAR NE ANLAMA GELİYOR
Yargıtay bu kararıyla mobbing mağduru devlet memuruna, dava için devleti adres gösterdi ve davaların idare mahkemesinde açılmasını istedi. Bu karar ışığında, devleti devlete şikayet eden memur, eğer tazminatı kazanırsa, devlet devletten parayı alacak ve onu da mağdura verecek. İdare mahkemelerinde dava açacak mobbing mağduru olduğunu iddia eden memur, kanun gereği artık tanık da dinletemeyecek.
İŞÇİYE FARKLI, MEMURA FARKLI
Yargıtay daireleri arasında mobbing davaları konusunda işçiler ve memurlar yönünden davanın açılacağı mahkeme konusunda görüş farklılıkları da bulunuyor. İşçiler mobbing davasını adli yargıda açabiliyorlar. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin, bu konuda içtihatları var. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin de mobbingi “kişisel suç” olarak gören ve davaların adli yargıda açılması yönünde kararları bulunuyor.
MOBBİNG MÜCADELE DERNEĞİ TEPKİLİ
Mobbing Mücadele Derneği ise Yargıtay’ın, kamu görevlilerinin mobbing davasını idare mahkemelerinde açılması gerektiği kararına tepki gösterdi. Dernek, “Bu yorum kabul edilemez. Toplumsal ve güncel sorunu çözmekten uzak” değerlendirmesi yaptı.
Açıklama satırbaşları ile şöyle:
“Mobbing yapmak kamu görevlisinin yetki ve görevleri kapsamında değildir. Mobbing kamu hukuku ile ilgili değildir. Dolayısıyla mobbing, kamu görevlilerinin hizmet ilişkisi kapsamındaki eylem ve işlemleri sayılamaz .Kamu adına eylem ve işlem yapan kamu ajanları, yaptıkları zorbalığa çok kolayca hukuksal kılıf bulabilmektedirler. Bu mobbingin en çirkin, en ahlaksız şekli olup, mağdurların ispatta ve kendilerini ifade ederken en çok zorlandıkları konuların başında gelmektedir.
HİZMET DEĞİL KİŞİSEL KUSUR
Mobbing, yapılmadığı zaman değil yapıldığı zaman kişi ya da devlet bundan zarar görmektedir. Oysa ‘Kamu Hizmeti’ yapılmadığı zaman kişi ya da devlet bundan zarar görmektedir. Mobbing kamu görevlisinin, kamu hizmetinden kaynaklı, hizmet kusuru değil, kişisel kusurudur. Mobbing, hizmet kusurundan kolayca ayırt edilebilen, hizmet kusurunun kısmi bir parçası dahi olmayan, kişisel bir kusurdur. Mobbing, kamu görevlisinin verdiği hizmetin ayrılmaz bir parçası da değildir. Çünkü mobbing kamu görevlisi tarafından hizmet verilen kişilere değil, iş ilişkisi içinde oldukları kişilere karşı işlenen suçlardandır.
RUHU İNCİTECEK EYLEMDE DE BULUNAMAZ
Kamu görevlisi işyerinde nasıl ki diğer bir kamu görevlisine veya vatandaşa karşı fiziksel saldırıda bulunarak onun başını yaramaz, kolunu kıramaz, gözünü çıkaramaz ise, aynen bu örnekte olduğu gibi, bir başka gerçek kişiye karşıda onun ruhunu incitecek eylem ve işlemde bulunamaz. Çünkü; mobbing insanlara fiziksel şiddetten çok daha fazla kalıcı zararlar verebilmektedir.
DEVLET KALKAN OLMASIN
İnsanlar genelde fiziksel şiddete maruz kaldıklarında intihara yönelmezler, ancak psikolojik şiddete maruz kalan insanların çoğunun ilk düşündüğü eylem intihardır. Devlet kendi insanına bunu yapan canileri nasıl sahiplenebilir, mobbing mağduruna karşı zorbalık yapan insan görünümlü yaratıklara nasıl kalkan olabilir? Mobbing bir insan hakları ihlali olup, sınırları açık, kesin ve belirgindir.
MOBBİNG AĞIR SUÇ
Hukuk devleti, kendi vatandaşının bir kısmına karşı, diğer bir kısım vatandaşı vasıtası ile insan onuru ile bağdaşmayan eylem ve işlem yapamaz. Devlet kendi vatandaşına karşı, mobbing gibi ağır bir cinayet suçunu işleyemez.
Mobbing mağdurları tedrici(stres, Depresyon, stres sonrası stres bozukluğu, aşırı sigara kullanımı, alkol bağımlılığı, uyuşturucu vb yolla) veya ani intihar, cinayet gibi, insan yaşamını tehlikeye atan ahlak, hukuk ve insanlık dışı yollara başvurabilmektedirler. Bir hukuk devleti kendi organları eliyle kendi vatandaşını intihar edecek veya cinayet işleyecek noktaya getirip, seni benim bürokratım biraz üzmüş olabilir, hadi idare mahkemesinde bana karşı dava aç, benim hâkimlerimin de canı isterse senin üzüntünü gidermek için sana birkaç yüz lira yemek parası vereyim diyemez. Bir insanın en kutsal hakkı olan yaşama hakkını ve çalışma hakkını hiçbir koşulda hiçbir kimsel elinde alamaz, devlet hiç alamaz, müdahale edemez.
BİRÇOK KAMU GÖREVLİSİ MAĞDUR OLACAK
İdari yargıda açılan bir mobbing davası hiçbir zaman hakkaniyete uygun olarak hukuki çözüme kavuşturulamaz. Yargıtay, kamu görevlisi sıfatı ile zorbalık yapanlara karşı açılacak mobbing davalarının açılacağı adres olarak, idare mahkemelerini gösterdiği sürece, daha birçok kamu görevlisi mobbing mağduru olacak demektir.
Her türlü hakkı saklıdır.